دوره به صورت آفلاین می باشد (دسترسی به فایل های صوتی و تصویری بر اساس سرفصل‌های دوره)

سال‌های پایانی قرن نوزدهم شاهد انصراف هنرمندان از بازنماییِ واقع‌گرایانۀ جهان و عزیمت به قلمرو تخیل و فردیت بود. اهمیت این نگرش در شکل‌گیری مدرنیسم هنری در منابع عمومیِ تاریخ هنر چندان مورد توجه قرار نگرفته است، اما در برداشتی عمیق‌تر، نقش تجربیات فرمی سمبولیست‌ها در رسیدن به فرم صریح و شخصی مدرن، و بنانهادنِ بنیانِ فکری و عملی انتزاع مدرن روشن‌تر می‌شود. این هنرمندان در روندِ تبدیل نظریه‌های سمبولیستی به فرمِ تصویری و روی‌گردانی از رویّۀ طبیعت‌گرایانه، مفاهیمی چون کژدیسی (deformation)، خودکاری (automatism) و اسلیمی (arabesque) را آزمودند که راه را بر انتزاع قرن بیستمی گشود.

این دوره که «فن دو سیِکل» Fin de siècle   یا «فرجام قرن» خوانده شده، نوید رهایی و آغازی تازه آورد. جامعۀ اروپایی پذیرای قرن جدیدی می‌شد که رو به سوی متحول کردن ایده‌ها و کنش‌ها در سراسر جهان داشت. زمانه زمانۀ تعارضات بود؛ از یک سو، فرهنگ شیفتۀ مکاشفات علمی با دغدغۀ جایگاه بدن و ذهن مدرن در روند و نتیجه کار ایشان تاثیر بسزایی داشت و از سوی دیگر روحیۀ جمعی به تکریم عواطف، امور نامعقول، سوبژکتیویته و ستایش زندگی نظر داشت و تمدن و عقلانیت را بحرانی می‌دید که باید پشت سر نهاده می‌شد. علاقۀ مفرط به پیچیدگی، پناه بردن به عالم فانتزی و توجه افراطی به امر زیباشناختی سبب شد که این دوره را دوران زیبا Belle Époque نیز نام دهند: دوران تولد سبک‌های خیال‌انگیز و تزئینی آرنوو، یوگنت‌اشتیل، و جنبش هنرها و صنایع. فرم‌های پیچان و پویای الهام‌گرفته از الگوهای گیاهی از نقاشی به معماری و طراحی اشیا راه یافت و ایدۀ «اثر هنری تام» Gesamtkunstwerk  در پی پیوند همۀ اشکال هنر برآمد.

اما این سال‌ها روزگار زوال هم بود: روزگار ایده‌های ناقص و ناتمام، گسترش ملال و بدبینی در قلمرو فکری اروپا، و گرایش به درخودفرورفتگی و امور خفیه. این حالات روحی در مجموع به شکلی از اصالت و انسجام سبکی راه داد. سبکی جذاب، متنوع، و پیچیده شکل گرفت که برخی از ویژگی‌هایش بدین قرار بود: غرابت، بیگانگی و تصنع؛ پیچیدگی افراطی الگوهای تصویری؛ وسواس بی‌اندازه در اجرا و جزئیات؛ درآمیختن انتزاع و پیکرنمایی؛ جست‌وجوی زیبایی در امر مخوف و مطرود؛ وسوسۀ امر شوم و غیراخلاقی، یا بیمارگون و مرگ‌اندیش؛ و ستایش دیوانگی و امور نامعقول. نقش آفرینان اصلی این دنیای تصویریِ آخرالزمانی زنان بودند، در چهره‌هایی گونه‌گون؛ از معصومیت مریم و افیلیا و ژولیت گرفته تا جذابیت مرگبار سالومه، یهودیت، مدئا و مدوزا.

در این دوره با شماری از گیراترین جریان های هنری آغاز مدرنیسم و برخی از خلاق‌ترین ذهن‌های تصویرآفرینِ همۀ ادوار همچون گوستاو دوره، آرنولد بوکلین، فردیناند هودلر، رومن بروکس، و گوستاو کلیمت همراه خواهیم شد.